Konfindustria vlerëson, se programi i
qeverise Rama 3 në tërësinë e shtyllave kryesore të paraqitura, është larg
pritshmërive të biznesit dhe përballjes me problematikat kryesore të ekonomisë
shqiptare. Programi jo vetëm në thelbin e tij, por edhe në mënyrën formale
është i parharmonizuar në pjesët përbërëse, me shfaqje të dukshme të mungesës
së profesionalizmit dhe shkallës së besueshmërisë të arritjes së qëllimeve dhe
objektivave të paraqitura. Konfindustria, njëkohësisht vlerëson pozitivisht dhe mbështet emërimet e
drejtuesve të rinj me formim akademik cilësor në disa prej ministrive të
qeverisë Rama 3.
Së pari në programin e paraqitur mungon
analiza e thelluar e shmangies së lartë të mosarritjes së qëllimeve të
programit ekonomik të mëparshëm. Përligjja e mosarritjes të qëllimeve me
fatkeqësitë natyrore të tërmetit të vitit 2019 dhe përballjes me pandeminë e
Covid është e pamjaftueshme. Ekonomia shqiptare kishte shfaqur shenja të qarta
të problematikave strukturore edhe përpara vitit 2019. Rritja mesatare në vetëm
2-3% e PPB në 6 vjecarin e parë të qeverisjes 2013-2019, është qartësisht e
pamjaftueshme në kushtet e rritjes së borxhit publik në të paktën mbi 80% të
PPB.
Së dyti, në program mungon analiza e
thelluar dhe paraqitja e politikave të reja të përmirësimit të të metave
thelbësore të sistemit të sotëm ekonomik si; - shkalla e lartë e monopolizimit
sidomos në sektorët strategjikë, -konkurenca e ulët e pamjaftueshme, - roli
tërësisht i munguar i agjensive rregullatore të tregut, - korrupsioni i tipit
primitiv dhe “state capture/kapje e shtetit”, sidomos në:- prokurimin publik, -
politikat koncesionare dhe PPP, në nivel qëndror dhe vendor, - shkallës së
lartë të pranisë së “parave të zeza” dhe – informalitetit të përhapur. Sistemi
i sotëm ekonomik paraqet shkallë të ulët besimi në përmbushjen e synimit për
rritje ekonomike 4.5-5% të PPB dhe financimit të projekteve investuese dhe
premtimeve të paraqitura në programin e qeverisë Rama 3.
Së treti, programi qeverisës Rama 3 nuk
paraqet politikat ekonomike, tregtare, financiare dhe fiskale të ndara sipas
sektorëve dhe mënyrës sesi duhet bërë shpërndarja e investimeve buxhetore me
qëllim rritjen e efektivitetit të përdorimit. Sa më sipër janë të domosdoshme,
sidomos në kushtet e proceseve politike integruese rajonale dhe BE. Gjithashtu,
programi paraqet kontradikta të thella ndërmjet qëllimeve të vendosura dhe
mjeteve të arritjes së tyre. Përmendim këtu mungesën e parashikimit të
investimeve në zgjidhjen e problematikave të thella dhe urgjente në fusha si
përpunimi i ujrave të zeza, mbetjeve të ngurta, etj., me ndikim të
drejtpërdrejtë të dëmshëm në industrinë e turizmit të përcaktuar si qëllim
parësor në program, ndërkohë që paraqitet një listë investimesh e paarsyetuar
në mënyrë krahësimore për ndërtim aeroportesh, rrugësh, hekurudhash, etj.
Së katërti, besueshmëria e arritjes së
suksesit të programit të Qeverisë Rama 3, ulet ndjeshëm edhe nga ndërtimi i
ministrive më pjesë përbërëse, që kanë përplasje interesi institucional ndërmjet
tyre. Përmendim Ministrinë e Financave që përfshin edhe Ekonominë, Ministrinë e
Bujqësisë, që përfshin edhe Sigurinë
Ushqimore, Ministrinë e Turizmit, që përfshin edhe Mjedisin. Sidomos, mungesa e
Ministrisë së pavarur të Ekonomisë dhe Tregëtisë është e papranueshme në
kushtet e sotme të zhvillimit ekonomik dhe proceseve integruese me pasoja në
prodhimin dhe industritë vendore.